Model PICO

i zJednym z pierwszych etapów tworzenia przeglądu systematycznego lub metaanalizy jest postawienie pytania klinicznego. Powinno być one postawione trafnie i na tyle szczegółowo, aby obejmować wszystkie najważniejsze kwestie badania. To właśnie odpowiednio postawione pytanie będzie w późniejszych etapach rzutować m.in. na wyszukanie pożądanych publikacji naukowych podczas tworzenia przeglądu systematycznego. Do pomocy przy tworzeniu pytania klinicznego możemy wykorzystać np. model PICO, który został opracowany specjalnie w tym celu w 1995 roku przez Scotta Richardsona.

Czym jest model PICO?

Model PICO lub PICO(S) jest narzędziem służącym do kreowania pytań klinicznych, tak aby w łatwy sposób można było je podzielić na słowa kluczowe i wyszukać informacje. PICO(S) jest akronimem słów: population (populacja), intervetion (interwencja), comparison (komparator), outcome (wynik), a także study design (rodzaj badania). Model ten wykorzystywany jest głównie w naukach medycznych. Jednak w innych obszarach stosuje się jego modyfikacje np.:

• w badaniach obserwacyjnych epidemiologii – model PECOT
• w badaniach ilościowych – model SPIDER
• w badaniach z zakresu zdrowia publicznego – model PICOCS.

Nauki medyczne – Model PICO(S) 

• P (populacja) – Czy u osób chorych na cukrzycę typu II
• I (interwencja) – metformina
• C (komparator) – w porównaniu z pioglitazonem
• O (wyniki) – w wyższym stopniu zapobiega powikłaniom neurologicznym w przebiegu choroby
• S (typ badania) – randomizowane badanie kliniczne.

Epidemiologia – Model PECOT

• P (populacja) – palący mężczyźni
• E (ekspozycja) – palenie papierosów
• C (komparator) – mężczyźni niepalący (brak narażenia)
• O (punkty końcowe, surogaty) – zachorowalność na raka prostaty
• T (czas) – 20 lat

Badania jakościowe – Model SPIDER

• S (próba badawcza) – pracownicy aptek: magistrzy i technicy farmacji
• PI (badane zjawisko) – znajomość obsługi inhalatorów
• D (projekt badania) – wywiad
• E (ocena) – obsługa inhalatorów
• R (typ badania) – jakościowe

Nauki z zakresu zdrowia publicznego – Model PICOCS

• P (populacja) – osoby powyżej 60 roku życia
• I (interwencja) – edukacja w zakresie badań profilaktycznych z zakresu chorób sercowo-naczyniowych
• C (komparator) – brak interwencji
• O (punkty końcowe, surogaty) – większy odsetek badań profilaktycznych z zakresu chorób serca
• C (kontekst) – społeczny, ekonomiczny
• S (typ badania) – badanie przed i po z grupą kontrolną (controlled before and after design)

Model PICO – podsumowanie

Model PICO ułatwia osobom przeprowadzającym przeglądy systematyczne sformułowanie pytania klinicznego, które jest następnie niezbędne do wyodrębnienia słów kluczowych i przeszukania baz z literaturą medyczną. Podczas przeszukiwania baz danych, słowa kluczowe oddziela się od siebie tzw. operatorami logicznymi Boole’a. Możemy wyróżnić trzy takie operatory np.: OR (lub), AND (i) oraz NOT (nie).